In dit artikel leggen we uit waarom het water van je waterontharder niet zacht wordt, welke oorzaken er mogelijk zijn en hoe je dit zelf kunt oplossen.
Een goed functionerende waterontharder zorgt ervoor dat je water vrij is van kalk, waardoor je geen last meer hebt van kalkaanslag op je kranen, tegels of in apparaten. Toch gebeurt het regelmatig dat huishoudens in Nederland merken dat hun water niet zacht wordt, ondanks dat de waterontharder aanstaat en lijkt te werken. Dat is natuurlijk frustrerend, vooral als je net hebt geïnvesteerd in een apparaat dat je leidingwater hoort te verbeteren.
Hoe werkt een waterontharder eigenlijk?
Voordat we naar de oorzaken gaan, is het handig om te begrijpen hoe een waterontharder precies werkt. De meeste systemen in Nederland zijn gebaseerd op ionenuitwisseling. Hierbij stroomt het harde leidingwater door een cilinder met kunstharsbolletjes. Deze hars verwijdert calcium- en magnesiumionen, de twee stoffen die verantwoordelijk zijn voor kalkvorming.
Na verloop van tijd raakt de hars verzadigd, en wordt deze gereinigd (geregenereerd) met pekelwater uit het zoutreservoir. Daarna is het systeem weer klaar voor een nieuwe cyclus.
Als het water toch hard blijft, zit er waarschijnlijk iets mis in dit proces.
Oorzaken van hard water ondanks een werkende ontharder
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken waardoor je water niet zacht wordt, ook al lijkt alles goed ingesteld. We zetten ze overzichtelijk voor je op een rij.
| Mogelijke oorzaak | Beschrijving | Zelf op te lossen? |
| Verkeerde bypass-instelling | Het water gaat om de ontharder heen | Ja |
| Leeg zoutreservoir | Geen zout betekent geen regeneratie | Ja |
| Defecte injecteur of vlotter | Er wordt geen pekelwater aangemaakt | Ja / Nee |
| Versleten harsbed | Het hars filtert geen kalk meer uit het water | Nee |
| Te lage regeneratiefrequentie | De ontharder spoelt te weinig om goed te functioneren | Ja |
| Fout in het spoelprogramma | Elektronische storing of softwareprobleem | Ja / Nee |
| Waterhardheid niet juist ingesteld | De ontharder is te ‘licht’ ingesteld voor jouw waterkwaliteit | Ja |
De meeste van deze problemen kun je zelf opsporen en in veel gevallen ook zelf verhelpen.
Geen zacht water? Controleer eerst deze instellingen
Als je water niet zacht aanvoelt, begin dan bij de basisinstellingen van je systeem. Controleer het volgende:
1. Bypass kraan
Bij veel modellen zit een kraan die het water om de ontharder heen leidt (de bypass). Staat deze per ongeluk open, dan komt het water ongefilterd in huis. Zet de bypass dicht en controleer het verschil.
2. Zoutvoorraad
Een leeg zoutvat betekent dat je ontharder niet kan regenereren. Vul het reservoir met onthardingszout in tabletvorm en controleer binnen 24 uur of het water merkbaar zachter wordt.
3. Waterhardheid correct ingesteld?
Elke regio in Nederland heeft een andere waterhardheid. Als jouw ontharder ingesteld is op 8 °dH, maar je leidingwater is 14 °dH, dan wordt het water onvoldoende behandeld. Pas de instelling aan op basis van de gegevens van je waterbedrijf.
4. Regeneratie instellingen
Bij weinig waterverbruik kan de ontharder te lang wachten met regenereren. Stel de frequentie bij naar bijvoorbeeld om de 3 dagen, of op basis van verbruik.
5. Test het water
Met een waterhardheidsteststrip controleer je eenvoudig of het water na de ontharder echt zachter is. Meet voor én na het systeem om te zien of er verschil is.
Wat als het probleem blijft bestaan?
Blijft het water hard, ook nadat je alles hebt gecontroleerd? Dan zijn er mogelijk technische problemen in de ontharder zelf.
Mogelijke technische defecten:
- De injecteur is verstopt en zuigt geen pekelwater aan
- De vlotter blijft hangen waardoor het zoutvat te vol of juist droog blijft
- Het harsbed is verzadigd of vervuild en moet gereinigd of vervangen worden
- De besturingsunit werkt niet goed en start het spoelproces niet correct
In deze gevallen is het verstandig om een specialist in te schakelen. Zeker bij oudere modellen kan het nodig zijn om onderdelen te vervangen, of in sommige gevallen zelfs het gehele apparaat.
Voorkom hard water met deze onderhoudstips
Goed onderhoud voorkomt problemen en zorgt ervoor dat je waterontharder optimaal blijft presteren. Met deze tips houd je je systeem in topconditie:
- Controleer maandelijks het zoutniveau
- Reinig het zoutvat elk halfjaar met warm water
- Laat de injecteur en kleppen jaarlijks controleren
- Test regelmatig het water met teststrips
- Zorg voor goede ventilatie in de ruimte waar je ontharder staat
Een jaarlijks onderhoudscontract bij een erkende installateur is bovendien een slimme investering. Je voorkomt storingen én verlengt de levensduur van je toestel.
Veel gestelde vragen
Je kunt dit testen met een eenvoudige teststrip (verkrijgbaar bij de bouwmarkt of online). Daarnaast zijn er signalen zoals het ontbreken van kalkaanslag op kranen en douches, een gladder huidgevoel na het douchen en meer schuimvorming bij zeepgebruik.
Niet noodzakelijk. Veel gebruikers stellen de waterontharder in op een resthardheid tussen 3 en 5 °dH. Dat zorgt voor een natuurlijker gevoel bij het wassen en voorkomt overmatig zoutverbruik. Volledig kalkvrij (0 °dH) is technisch mogelijk, maar zelden nodig in een huishouden.
Ja. Een te zachte instelling (te weinig ontharding) kan kalkaanslag laten ontstaan, terwijl een te harde instelling onnodig zout- en waterverbruik veroorzaakt. Een goede instelling is afhankelijk van de inkomende hardheid en het gewenste eindniveau. Laat dit bij voorkeur instellen door een vakman.
Na het aanpassen van de instelling moet de waterontharder eerst regenereren. Dat gebeurt meestal automatisch binnen 24 uur of kan handmatig worden gestart. Daarna merk je vaak binnen een dag verschil in huidgevoel, schuimvorming en het uitblijven van kalksporen.
Een harsbed gaat gemiddeld 10 tot 15 jaar mee bij normaal gebruik. Na verloop van tijd verliest het hars zijn uitwisselingscapaciteit. Als je merkt dat de ontharder geen zacht water meer produceert ondanks regeneratie, is een inspectie of vervanging van het harsbed aangewezen.